Biologicals

Biologicals zijn medicijnen die in het laboratorium met speciale biologische technieken worden gemaakt. Er zijn biologicals die de boodschapperstoffen blokkeren en biologicals die op een andere manier werken. In beide gevallen remt de biological de reumatische ontsteking en beperkt daarmee ook de gewrichtsschade. In combinatie met Methotrexaat werken biologicals vaak beter. Alleen een medisch specialist kan deze biologicals voorschrijven.

Algemeen

Veel reumatische aandoeningen zijn tegenwoordig goed te behandelen met medicijnen. Naast ontstekingsremmende pijnstillers schrijft de reumatoloog vaak specifieke reumaremmers voor. Deze medicijnen brengen de gewrichtsontstekingen tot rust, verminderen pijn en stijfheid en beperken de schade aan gewrichten. Dit is gunstig voor het verloop van de ziekte.

  • Medicijnen die het ziekteproces remmen:
    Reumaremmers (of DMARD’s = Disease Modifying Anti Rheumatic Drugs) zoals Methotrexaat, Plaquenil ® (Hydroxychloroquine), Salazopyrine ® (Sulfasalazine) en Arava ® (Leflunomide).
  • Bijnierschorshormonen zoals Prednis(ol)on.
  • Biologicals zoals Enbrel ® en Benepali® (etanercept), Humira ® (adalimumab), MabThera ® (rituximab), Orencia ®(abatacept), Remicade ® en Remsima ® (infliximab), RoActemra ® (tocilizumab), Cimzia ® (certolizumab pegol) en Simponi ® (golimumab).

Afweersysteem

Het lichaam heeft een afweersysteem, dat alles wat niet lichaamseigen is, opspoort en bestrijdt. Bij mensen met reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew of artritis psoriatica is dit systeem ontregeld. De normale afweer richt zich dan tegen het eigen lichaam. Bij dit proces geven afweercellen zogenaamde boodschapperstoffen af aan ontstekingscellen. Hierdoor ontstaat er een ongewenste reumatische ontstekingsreactie en krijgt u warme, gezwollen en pijnlijke gewrichten.

Soorten biologicals

Biologicals die de boodschapperstoffen blokkeren:

  • Benepali® en Enbrel® (etanercept), als injectie toegediend (1 keer per week).
  • Humira ® (adalimumab), als injectie toegediend (eens per 2 weken).
  • Remsima® en Remicade ® (infliximab), per infuus toegediend (eens per 6-8 weken).
  • Simponi ® (golimumab), als injectie toegediend (eens per maand).
  • Cimzia ® (certolizumab pegol), als injectie toegediend (eens per 2 weken).

Biologicals die op een andere manier werken:

  • MabThera ® (rituximab), per infuus toegediend (op dag 1 en dag 15, daarna (verwijderen) afhankelijk van het effect na 6 tot 12 maanden herhalen).
  • Orencia ® (abatacept), als injectie (eens per week) of per infuus toegediend (eens per vier weken).
  • RoActemra ® (tocilizumab), per infuus toegediend (eens per 4 weken).

Er komen steeds meer nieuwe biologicals bij. Dus bovenstaand rijtje kan er al snel weer anders uitzien.

    Voorafgaand aan de behandeling

    Voorafgaand aan de behandeling met biologicals, wordt u onderzocht op:

    • Hepatitis B en C: door middel van bloedonderzoek wordt onderzocht of u drager bent of een verborgen infectie heeft van dit virus.
    • Tuberculose: als u ooit een tuberculose-infectie heeft gehad, is het mogelijk dat deze bij het gebruik van een biological weer opvlamt. Omdat u een tuberculose-infectie niet altijd opmerkt, wordt u voordat u een biological gaat gebruiken, gecontroleerd op tuberculose. Dit gebeurt door middel van een tuberculinetest en het maken van een röntgenfoto van uw borst en longen. Als u weet dat u vroeger tuberculose heeft gehad, vertelt u dat dan aan de specialist.

    Infecties

    Als u een biological gebruikt, kan uw weerstand verminderen. U heeft een licht verhoogde kans op het krijgen van infecties. Bij het gebruik van een biological moet u altijd extra alert zijn op wondjes, koorts en infecties. U mag geen biological gebruiken als u al ergens een infectie heeft, bijvoorbeeld een oor- of keelontsteking. Een dergelijke infectie moet eerst behandeld worden. Door de checklist hieronder te beantwoorden, kunt u achterhalen of u de biological wel of niet mag gebruiken.

    Reactie aan de huid

    Soms treden er (meestal onschuldige) huidreacties op rond de injectieplaats zoals jeuk, blauwe plekken, gevoeligheid, roodheid, zwelling of pijn. Dit kunt u mogelijk voorkomen door:

    • de injectie op kamertemperatuur toe te dienen.
    • de injectieplaats goed af te wisselen.
    • de injectieplaats voor en na de injectie te koelen. U kunt hiervoor een ijsblokje gebruiken, gewikkeld in een tissue of doekje. Plaats een ijsblokje nooit direct op de huid.

    Hoofdpijn

    U kunt last krijgen van hoofdpijn als u een biological gebruikt.

    Combinatie met andere geneesmiddelen

    Over het algemeen kunt u de biologicals in combinatie met bijna alle geneesmiddelen innemen. U mag geen verschillende biologicals tegelijk gebruiken. Vertel uw huisarts, tandarts, specialist en apotheek altijd welke geneesmiddelen u gebruikt.

    Vaccinaties

    Als u biologicals gebruikt, mag u niet worden gevaccineerd met levende vaccins. Informeer hiernaar voordat u een reis boekt. Een griepprik kunt u gewoon krijgen, omdat hiervoor geen levend vaccin wordt gebruikt.

    Operaties en tandheelkundige behandelingen

    Als u een operatie moet ondergaan, dient u dit te bespreken met uw reumatoloog. Ongeveer twee weken voor een operatie moet u stoppen met het gebruiken van de biological. Twee weken na een operatie mag u hiermee weer beginnen, mits de wond genezen is en er geen complicaties zijn opgetreden.

    Als u een tandheelkundige behandeling krijgt vanwege een infectie of als bij u een tand of kies wordt getrokken, dient u te overleggen met de reumatoloog. De reumatoloog kan u adviseren de behandeling met de biological te onderbreken en/of enkele dagen rond de ingreep antibiotica te gebruiken. Het vervangen of plaatsen van vullingen is geen reden om te stoppen.

    Zwangerschap en borstvoeding

    De effecten van het gebruik van biologicals door zwangere vrouwen zijn onvoldoende bekend. Daarom wordt het gebruik ervan bij zwangerschap afgeraden. Overlegt u bij een zwangerschapswens met uw reumatoloog. Dit geldt ook voor mannen. Wanneer u een biological gebruikt, raadt de reumatoloog u af zwanger te raken. Biologicals komen in de moedermelk terecht. Wanneer u borstvoeding geeft, moet u de borstvoeding staken of het gebruik van de biological stoppen.

    Reizen

    U kunt een medicijnpaspoort krijgen bij de apotheek. Met het medicijnpaspoort kunt u bij de douane of luchthavencontrole aantonen welke medicijnen u bij zich heeft en waarom. Wij raden u aan om bij de keuze van de reisbestemming te letten op een eventueel verhoogd risico op infecties in dat land.

    Checklist voor gebruik biological

    Neem voor elke injectie onderstaande vragenlijst door. Antwoordt u “ja” op een van de vragen of heeft u om andere redenen twijfels of u de biological mag gebruiken, overleg dan met uw reumatoloog of reumaverpleegkundige of u de biological wel of niet kunt injecteren.

    • Heeft u de afgelopen dagen koorts gehad?
    • Heeft u de afgelopen dagen keelpijn of oorpijn gehad?
    • Heeft u de afgelopen dagen diarree gehad?
    • Heeft u huidinfecties, zoals een steenpuist of een “vies” wondje?
    • Heeft u benauwdheidsklachten of moet u vaak hoesten?
    • Heeft u pijn bij het plassen?
    • Bent u op dit moment erg verkouden?
    • Bent u op dit moment grieperig?
    • Heeft u de afgelopen week antibiotica gebruikt?
    • Bent u de afgelopen dagen kortademig geweest?
    • Heeft u last van opgezwollen enkels?
    • Zijn er eventuele geplande operaties of tandheelkundige ingrepen?
    • Bent u in het buitenland geweest of bent u van plan daar binnenkort naartoe te gaan?
    • Bent u zwanger of heeft u een zwangerschapswens?